Bij de verkoop van voedingsmiddelen in Nederland wordt sinds 1 januari 2019 een BTW-tarief van 9% gehanteerd. Wat onder voedingsmiddelen wordt verstaan, hangt af van de algemene maatschappelijke opvattingen daarover, maar het geldt eigenlijk voor bijna alle producten die voor menselijke consumptie zijn bedoeld. En dus ook voor vlees.
Verlaagd BTW tarief
Het tarief van 9% wordt ook wel het verlaagde btw-tarief genoemd. Dat lijkt onterecht, want het tarief op consumptiegoederen is eigenlijk nog nooit zo hoog geweest. Tot 1 januari 2019 betaalde men immers nog 6% bij vergelijkbare producten. De term “verlaagd” wordt dan ook niet bedoeld in vergelijking tot het verleden, maar in vergelijking met het tarief dat in het algemeen voor andere goederen en diensten geldt (21%). Producten die onder het percentage van 9% vallen zijn dus eigenlijk een uitzondering op het percentage wat normaal wordt gehanteerd.
Vleestaks: een hoger tarief voor vlees?
Het verlaagde tarief is speciaal bedoeld voor goederen waar door onze overheid van wordt gevonden dat deze voor iedereen toegankelijk (betaalbaar) moeten zijn. Eten en drinken horen daar vanzelfsprekend bij. Maar regelmatig laait er een discussie op over of er onderscheid moet worden gemaakt tussen gezonde en ongezonde voedingsmiddelen in relatie tot het btw-tarief. Sommige mensen willen zogeheten accijns op bijvoorbeeld vet of suikerrijk eten. Het gaat dan om een zogeheten vettaks of suikertaks. En er zijn ook mensen die vinden dat in het bijzonder het eten van vlees ontmoedigd moet worden door vlees niet met 9% maar met 21% te belasten. We hebben het dan over een vleestaks. De gedachte achter de vleestaks gaat in mindere mate om de gezondheid van de gebruiker, maar meer om de invloed op dierenwelzijn en milieu.
Politieke discussie
De discussie rondom het wel of niet verhogen van de belasting op vlees werd jaren geleden al in de Nederlandse politiek gevoerd. Door een wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren werd de vleestaks al in 2011 een serieus onderwerp van gesprek in de tweede kamer. Dit leidde echter niet tot aanpassing van de wet. Toch lijkt niet onwaarschijnlijk dat wetgeving hieromtrent ooit toch nog zal veranderen. Steeds meer mensen realiseren zich dat de kosten van de productie van vlees (en de invloed van de productie op het milieu en het klimaat) niet in verhouding staan met de prijs die de consument betaald. De overheid zou kunnen overwegen de inkomsten uit accijns te investeren in innovatieve projecten tegen milieuvervuiling. Het is daardoor onvermijdelijk dat het al dan niet verhogen van het tarief terug komt op de politieke agenda.
BTW op vlees: nu en voorlopig
Binnen onze huidige wetgeving valt vlees nu en voorlopig onder het verlaagd btw-tarief van 9% en wijkt daarmee niet af van andere consumptiegoederen, maar met de klimaatdoelen die Nederland zichzelf heeft opgelegd, is het onderwerp actueler dan ooit en leidt dit in de toekomst mogelijk alsnog naar verandering.